Hemen hemen tüm üretim tesislerinde üretim işleminin yürütüldüğü, tüm endüstriyel sistemin bağlı olduğu, verilerin toplandığı, ilgili kişilere üretim hatları ve tesis koşulları hakkında bilgi veren bir SCADA sistemi bulunmaktadır.

SCADA, bilgisayarın, otomasyonun ve dağıtık sistemlerin üretimde kullanılması ile birlikte ortaya çıkan endüstri 3.0 devriminin en önemli yapı taşlarından bir tanesidir. Günümüzde, endüstri 4.0’ın tanıtılması ve uygulanmaya başlandı. Bununla birlikte, endüstriyel otomasyonun geleceğini daha fazla otonom araç ve robot kullanımına kurdu. Ayrıca, bu araçların kendi aralarında haberleşmeleri üzerine kurulmuştur. Bu oluşuma ise Nesnelerin İnterneti (Internet of Things) adı verilmiştir.

IoT’nin şirketler için getirdiği fırsatların başında uzaktan izleme ve varlık kontrolü ilk sırada gelmektedir. Ancak bu durumda sıklıkla karşılaşılan bir soru ve endişe ortaya çıkmaktadır;

“Bunu SCADA sistemleriyle zaten yapıyoruz, Neden IoT’ye ihtiyacımız var?”

Bu son derece açık ve dikkate değer bir sorudur. Bu endişeyi gidermenin en iyi yolu ise endüstriyel IoT ve SCADA’yı karşılaştırmaktadır.

IoT Platform ve SCADA sistemlerini bir kaç önemli başlıkta karşılaştıralım.

Cihazların Birlikte Çalışabilirliği

SCADA sistemlerinde farklı üreticiler tarafından oluşturulan cihazların entegrasyonu kolay değildir. Bazı durumlarda cihazlar aynı üreticiye ait olsalar bile, sürümleri değişiklik gösteriyorsa cihazları birbirinin yerine kullanmak zordur. SCADA sistemleri, sıklıkla ihtiyaç duyulan farklı cihazların bir arada ek yapılandırmalar oluşturmadan çalıştırılmasını desteklemez. Marka, model, sürüm, protokol bağımsız olarak çalışabilen yatay bir platforma (OPC Server vb.) ihtiyaç duyarlar. Diğer yandan, IoT ekosistemi büyük ölçüde birlikte çalışabilirlik kavramına dayanıyor. Endüstriyel IoT’nin ana odak noktası, modeli veya üreticisi ne olursa olsun bir dizi cihaz arasında iletişim sağlamaktır. IoT, tüm sistem boyunca farklı cihazlar arasında iletişim kurmayı mümkün kılar. Bunun için ise MQTT, CoAP, OPC UA gibi protokoller kullanır.

Veri Analizi ve Anlamlandırma

SCADA sistemleri geçmiş verileri analiz etmede ve bu verileri anlamlandırmada sınırlamalara sahiptir. İşletmelerin günlük olarak ürettikleri verileri toplamaya veya analiz etmeye odaklanmaz. SCADA’daki veriler şirkete çok fazla değer katmaz veya işletmenin karar vericilerine herhangi bir yardım sağlamaz. Çünkü bu veriler veri setlerinin bağlamsal bilgilerini ortaya çıkarmaz ve anlaşılmasını zorlaştırır.

Veri analitiği söz konusu olduğunda IoT, SCADA’dan çok daha faydalıdır. Endüstriyel Nesnelerin İnterneti, her iş sürecinden veri toplar ve depolar. Ardından verimliliği ve potansiyel sonuçları tahmin etmek için büyük veri işleme ve makine öğrenimi algoritmalarının uygulanmasına olanak sağlar. Şirketler, IoT’den elde edilen anlaşılır içgörülerle, ani ekipman arızalarını en aza indirme, bakım ihtiyaçlarını tahmin etme ve mevcut varlıklarından daha yüksek verim elde etme becerisi kazanır.

Ölçeklenebilirlik

Bir SCADA sistemi, verileri depolamadığından veya analiz etmediğinden dolayı cihazlardan edinilen önemli bilgileri dışarıda bırakır. Sisteme bağlı cihaz sayısı, cihazlardan toplanan veri miktarı ve kullanıcı arttıkça, sistemin çalışması için gereken bant genişliği ve sistem gereksinimleri artmakta dolayısıyla şirket için gider maliyeti de artmaktadır. Bunun da ötesinde monolit olarak tasarlanan SCADA altyapılarında uzak konumlarda bulunan cihazlar için merkezi bir sistemden veri raporları oluşturmak oldukça zordur. Mikro servis mimarisi üzerine geliştirilmiş olan bir IoT Platform ile tüm verilere erişilebilir. Hatta, verilerin bulutta ya da on-premise olarak saklanması farketmeksizin kolayca erişilebilir. Cihaz sayısı arttıkça sistem yatay olarak genişleyebilir ve yüksek sayıda cihazın sisteme bağlanmasına olanak sağlar. Ekstra cihazların sisteme bağlanma yeteneği, işletmeler için karar verme sürecinde çok önemli bir rol oynayacak tüm verilere erişim sağlar.

Standartlar ve Protokoller

SCADA sistemlerinde veri toplama, çoğu durumda güvenilir olduğu kanıtlanmış bir standart olan OPC kullanarak yapar. Ancak, yalnızca Windows platformunda çalışan Dağıtılmış Bileşen Nesne Modeli (DCOM) teknolojisine dayanır. Bu da büyük bir dezavantaj olur.

Endüstriyel IoT, veri toplamanın standardizasyonunu sağlar. MQTT, CoAP, OPC UA gibi IoT standartları, farklı üreticilerin farklı cihazlarını ve sensörlerini kullanan tesislerde gerçek zamanlı cihaz iletişimini sağlamak için kullanılır. Bir IoT Platform sisteminde SSL ve HTTPS gibi protokoller kullanılarak verilerin güvenliği de sağlanır.

Sistem Sahiplik Maliyeti

SCADA sistemleri ile işletmeler, verileri yalnızca belirli bir dereceye kadar depolayabilir. Ardından bu verilerin üzerine daha yeni veriler yazarlar. Bunun anlamı, daha fazla veri depolamak için şirketlerin daha kapasiteli ekstra sunuculara yatırım yapmaları gerektiğidir. Ayrıca, yazılım lisanslama veya ek özellikler alma söz konusu olduğunda, SCADA kullanıcılarının ek hizmetler için ayrı lisanslar satın almaları gerekir. Dahası, sistemi yükseltmek için düzenli olarak ödeme yapmaları gerekir.

Endüstriyel Nesnelerin İnterneti, şirketler için donanım ve sistem sahiplik maliyetlerini önemli ölçüde azaltır. Ayrıca, bulut hizmetlerini kullanarak yazılım lisanslama ve yükseltme ihtiyacını ortadan kaldırır.

IoT Platformlarının Gelecekte SCADA Sistemlerini Tamamen Yerini Alması Mümkün mü?

Günümüzde, endüstriyel işletmeler IoT platformlarını kullanarak veri toplama, analiz ve işlemeyi daha hızlı, daha kolay ve daha verimli hale getirebiliyorlar. Ancak, bu durum SCADA sistemlerinin yerini tamamen alacağı anlamına gelmiyor. SCADA sistemleri, endüstriyel otomasyon ve kontrol sistemlerine yönelik daha özelleştirilmiş bir tasarım felsefesi benimser. Ayrıca, bazı işletmeler için daha uygun olabilirler. Ayrıca, birçok endüstriyel işletme halihazırda SCADA sistemlerine yatırım yapmış durumda. Bu nedenle SCADA sistemleri ile birleştirilmiş IoT platformları daha yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanılabilir. Yani, IoT platformları SCADA sistemlerinin yerini tamamen almasa da, birçok işletme için önemli bir tamamlayıcı olarak kullanılacakları kesindir.

IoT Platformları mı SCADA Sistemleri mi? İşletmeniz için Doğru Karar?

IoT platformları ve SCADA sistemleri arasında seçim yapmak, endüstriyel işletmeler için oldukça önemli bir karardır. Doğru seçim, işletmenin verimliliğini, üretkenliğini ve maliyet tasarrufunu artırabilirken yanlış seçim işletmenin performansını etkiler. İşletmeler, seçim yaparken öncelikle ihtiyaçlarına, bütçelerine ve öngörülen kullanım senaryolarına göre karar vermelidir. Daha sonra IoT platformları ile SCADA sistemleri arasındaki farkları ve benzerlikleri iyi anlamalıdır. Ayrıca, seçilen sistemlerin birbiriyle uyumlu olması ve entegrasyonunun sorunsuz olması da önemlidir. Bu nedenle, işletmeler IoT platformları ve SCADA sistemleri arasında doğru karar vermek için uzmanlara danışmalıdır. Bu sistemleri entegre edecekleri uygulama ve altyapıları dikkatli bir şekilde planlamalıdırlar.

SCADA ve IoT Platform Birbirlerine Rakip mi?

Nesnelerin İnterneti, sürekli olarak birbirine bağlı bir cihaz ağı oluşturmak için birlikte uyum içinde çalışan çeşitli modern teknolojilerin bir araya getirilmiş halidir. IoT Platform yazılımları SCADA’lar ile de birlikte ve uyum içinde çalışabilirler.

Bir sanayi devriminin her aşamasının bir önceki aşamanın yenilenmesi ve iyileştirilmesi ile inşa edildiği gözlemlenmiştir. SCADA, Endüstri 3.0’ın bir parçasıdır. Günün sonunda, SCADA sistemleri, IoT sistemlerinin ilk nesline dönüşecektir.

IoT Platform yazılımları, SCADA’ların neredeyse tüm yeteneklerini kapsasalar dahi SCADA ve IoT rakip değildir. Gerektiği durumlarda birbirlerini tamamlayan sistemler olarak görülmelidir. Halihazırda SCADA kullanıyorsanız ve IoT’nin onu nasıl daha iyi hale getirebileceğini öğrenmek istiyorsanız Roltek ekibimizle iletişime geçin. Ya da bir IoT sistemine ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız ürünlerimizi inceleyin!